ΥΛΗ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΙΣΤΟΡΙΑ

ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΚΑΙ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Απαραίτητη προϋπόθεση για την κατανόηση του μαθήματος είναι η διδασκαλία της ύλης χωρίς χάσματα και ασυνέχειες. Η αποσπασματικότητα δεν επιτρέπει στους μαθητές να κατανοήσουν τη σχέση που συνδέει μεταξύ τους τα ιστορικά γεγονότα ούτε το πλέγμα των συνθηκών υπό τις οποίες αυτά συντελέστηκαν. Για τον λόγο αυτό πρέπει να καταβάλλεται κάθε δυνατή προσπάθεια για ολοκλήρωση της ύλης μέσα στο διδακτικό έτος. Επειδή όμως σε πολλές περιπτώσεις η συστηματική διδασκαλία όλου του βιβλίου καθίσταται αδύνατη λόγω αντικειμενικών προβλημάτων προτείνεται ως απολύτως αναγκαία η διδασκαλία των κατωτέρω ενοτήτων. Όσον αφορά τις ενότητες που δεν έχουν συμπεριληφθεί στη διδακτέα ύλη, θεωρείται αυτονόητο ότι ο/η εκπαιδευτικός θα μεριμνήσει ώστε, μέσα από μια ευσύνοπτη προσέγγιση των βασικών στοιχείων τους, να διασφαλισθεί η συνέχεια και η συνοχή της ιστορικής αφήγησης.

Επίσης, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη για όλες τις τάξεις ότι οι ιστορικές πηγές που περιέχονται στα σχολικά βιβλία ιστορίας δεν αποτελούν προέκταση της αφήγησης του βιβλίου και επομένως δεν πρέπει να διδάσκονται ως επιπλέον γνωστικά στοιχεία, των οποίων ζητείται κατά τις εξετάσεις η εκμάθηση, αλλά αποτελούν μεθοδολογικά εργαλεία για την άσκηση της κριτικής σκέψης των μαθητών.

ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Ι. ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ

Κεφάλαιο Β΄: Η Εποχή του Χαλκού (3000-1100 π.Χ.)

2. Ο Κυκλαδικός πολιτισμός (σελ.21-22)

3. Ο Μινωικός πολιτισμός  (σελ.23-25)

4. Η θρησκεία και η τέχνη των Μινωιτών (σελ.26-28)

5. Ο Μυκηναϊκός κόσμος (σελ.29-32)

6. Η Μυκηναϊκή θρησκεία και τέχνη (σελ.33-34)

ΙΙ. ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ ΧΡΟΝΟΙ

Κεφάλαιο Γ΄: Ο Ελληνικός κόσμος από το 1100 έως το 800 π.Χ., (σελ.37-41)

Κεφάλαιο Δ΄: Αρχαϊκή Εποχή (800-479 π.Χ.), (σελ.43-66)

Κεφάλαιο Ε΄: Η Ηγεμονία της Αθήνας (479-431π.Χ.), (σελ.69-80)

Κεφάλαιο ΣΤ΄: Ηγεμονικοί ανταγωνισμοί και κάμψη των ελληνικών πόλεων

 (431-362 π.Χ.), (σελ.83-93)

Κεφάλαιο Ζ΄: Η ανάπτυξη της Μακεδονίας (σελ.96-105)

Κεφάλαιο Η΄: Οι Τέχνες και τα Γράμματα την Κλασική Εποχή (σελ.107-116)

Κεφάλαιο Θ΄: Ελληνιστικοί και Ρωμαϊκοί Χρόνοι

 1. Tα ελληνιστικά βασίλεια (σελ.118-120)

 2. Η κατάσταση στον ελλαδικό χώρο (σελ. 121-122)

 3. Το ρωμαϊκό κράτος αποκτά μεγάλη δύναμη (σελ. 123-124)

 4. Η υποταγή του ελληνικού κόσμου (σελ. 125-126)

Κεφάλαιο Ι΄: Από τη Ρώμη στο Βυζάντιο

1.      Η ρωμαϊκή ειρήνη (σελ. 138-139)

4.      3^ος αιώνας μ.Χ. Η Ρωμαϊκή αυτοκρατορία σε κρίση (σελ. 144-145)

5.      Κωνσταντίνος: Η μεγάλη στροφή (σελ. 146-147)

ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗ ΚΑΙ ΝΕΟΤΕΡΗ ΙΣΤΟΡΙΑ Β΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Κεφάλαιο Πρώτο: Οι πρώτοι αιώνες του Βυζαντίου (330-717),

Ι. Η μετεξέλιξη του Ρωμαϊκού κράτους

 1. Από τη Ρώμη στη Νέα Ρώμη (σελ. 7-9)

ΙΙ. Εξωτερικά προβλήματα και αναδιοργάνωση του κράτους (σελ. 16-21)

Κεφάλαιο Δεύτερο: Λαοί στον περίγυρο του βυζαντινού κράτους

 Ι. Ο Βαλκανικός κόσμος κατά τον Μεσαίωνα

  1. Οι Σλάβοι και οι σχέσεις τους με το Βυζάντιο  (σελ.23)

  2. Οι Βούλγαροι και οι σχέσεις τους με το Βυζάντιο (σελ.24-25)

 ΙΙ. Ο κόσμος του Ισλάμ κατά την περίοδο του Μεσαίωνα

2. Το εμπόριο και ο πολιτισμός του Ισλάμ (σελ.29-30)

Κεφάλαιο Τρίτο: Περίοδος της μεγάλης ακμής του Βυζαντίου (717-1025)

(σελ.32-51)

Ι. Παγίωση της Βυζαντινής κυριαρχίας στα Βαλκάνια και τη Μ. Ασία

ΙΙ. Κοινωνία και Οικονομία

Κεφάλαιο Τέταρτο: Περίοδος της κρίσης του Βυζαντίου (1025-1453) (σελ.53-68)

 Ι. Η εξασθένηση του Βυζαντίου και το Σχίσμα με τη Δύση

 ΙΙ. Οι Σταυροφορίες και οι συνέπειές τους για το Βυζάντιο

 ΙΙΙ. Ανασύσταση του Βυζαντίου και υποταγή στους Οθωμανούς

Κεφάλαιο Πέμπτο: Ο πολιτισμός του Βυζαντίου (σελ.70-73 και 80-84)

1.Η καθημερινή ζωή στο Βυζάντιο (σελ.70-73)

4. Εικαστικές Τέχνες και Μουσική (σελ.80-84)

Κεφάλαιο Έκτο: Η μεσαιωνική Ευρώπη (σελ.89-90)

    Ι. Η εξέλιξη της Μεσαιωνικής Ευρώπης μετά τη μετανάστευση των λαών (5^ος-10^ος  αι.)

2. Ο Καρλομάγνος και η εποχή του (σελ.89-90)

Κεφάλαιο Έβδομο: Η Ευρώπη στους νεότερους χρόνους (15^ος-18^ος  αι.)

Ι. Οι ανακατατάξεις στη μεταμεσαιωνική ευρωπαϊκή κοινωνία

1. Οι ανακαλύψεις (σελ. 110-112)

2. Αναγέννηση και Ανθρωπισμός (σελ. 113-119)

3. Η θρησκευτική Μεταρρύθμιση (σελ. 120-123)

4. Πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές εξελίξεις από το 15^ο ως το 18^ο αιώνα. (σελ. 124-128)

ΙΙ. Ο Ελληνισμός υπό βενετική και οθωμανική κυριαρχία (σελ. 133-138).

ΝΕΟΤΕΡΗ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ Γ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Κεφάλαιο πρώτο: Οι  απαρχές διαμόρφωσης του Νεότερου κόσμου

·              Η εποχή του Διαφωτισμού (σελ.10-13)

·              Η αμερικανική επανάσταση (σελ.14-15)

·              Η έκρηξη και η εξέλιξη της γαλλικής επανάστασης (1789-1794),  (σελ.16-19)

Κεφάλαιο δεύτερο: Η ελληνική επανάσταση του 1821 στο πλαίσιο της ανάδυσης των εθνικών ιδεών και του φιλελευθερισμού στην Ευρώπη

5.            Ο Ελληνισμός από τα μέσα του 18^ου αι. έως τις αρχές του 19^ου αι. (σελ.23-25)

6.            Τα επαναστατικά κινήματα των ετών 1820-1821 στην Ευρώπη (σελ.26-27)

7.            Η Φιλική Εταιρεία και η κήρυξη της ελληνικής επανάστασης στις παραδουνάβιες ηγεμονίες (σελ.28-29)

8.            Η εξέλιξη της ελληνικής επανάστασης (1821-1827), (σελ.30-32)

9.            Πρώτες προσπάθειες των επαναστατημένων Ελλήνων για συγκρότηση κράτους (σελ.33-34)

10.        Ελληνική επανάσταση και Ευρώπη (σελ.35-37)

Κεφάλαιο τρίτο: Οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές εξελίξεις στην Ευρώπη και στον κόσμο τον 19^Ο αιώνα

12.       Η ωρίμανση της βιομηχανικής επανάστασης (σελ.41-43)

13.       Κοινωνικές και πολιτικές διαστάσεις της βιομηχανικής επανάστασης (σελ.44-45)

Κεφάλαιο τέταρτο: Το ελληνικό κράτος από την ίδρυσή του έως τις αρχές του 20^ου αιώνα (σελ.55-71)

Κεφάλαιο έκτο: Η Ελλάδα από το κίνημα στο Γουδί (1909) έως το τέλος των Βαλκανικών    πολέμων (1913) (σελ.82-88)

Κεφάλαιο έβδομο: Ο Α΄ Παγκόσμιος πόλεμος και η ρωσική επανάσταση (1914 – 1918)  (σελ.89-99)

Κεφάλαιο όγδοο: Ο Μικρασιατικός πόλεμος  (1919-1922) (σελ. 100-110)

Κεφάλαιο ένατο: Η εποχή του Μεσοπολέμου (1919-1939) (σελ. 111-122)

Κεφάλαιο δέκατο: Ο Β΄ Παγκόσμιος πόλεμος και η Ελλάδα (σελ.123-136)

Κεφάλαιο ενδέκατο: Διεθνείς εξελίξεις από το τέλος του Β΄ Παγκόσμιου πολέμου έως τα τέλη του 20^ου αιώνα

 50. Η πολιτική διαίρεση της μεταπολεμικής Ευρώπης (σελ.138-140)

Κεφάλαιο δωδέκατο: Η Ελλάδα από το τέλος του Β΄ Παγκόσμιου πολέμου έως τα τέλη του 20^ου  αιώνα (σελ.150-165)

Κεφάλαιο δέκατο τρίτο: Οι προσπάθειες ενοποίησης της Ευρώπης και η Ελλάδα (σελ.166-170)