ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ Β ΓΥΝΑΣΙΟΥ

                                     

                                          ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΘΕΜΑΤΑ

ΟΜΑΔΑ Α

1)      Οι  έμποροι του Ισλάμ υιοθέτησαν πολλές καινοτομίες:

Α……………………………………………………………………………………………………………………………………………

Β……………………………………………………………………………………………………………………………………………

Γ……………………………………………………………………………………………………………………………………..(μον.3)

2)      Οι Άραβες και οι Εβραίοι έγιναν μεταπράτες του διεθνούς εμπορίου. Σ’ αυτό συνέβαλαν:

Α……………………………………………………………………………………………………………………………………………….

Β……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………                                (μον.2)

3)      Ο στρατός του θέματος αποτελούνταν από στρατιώτες-αγρότες οι οποίοι:α……………………………………………………………………………………………………………………………………β…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Η ανάπτυξη των θεματικών στρατών είχε σημαντικές συνέπειες:

α………………………………………………………………………………………………………………………………………………β……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………                                        (μον.4)

4)      Τι ονομάστηκαν «κακώσεις»; (μον.2)

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

ΟΜΑΔΑ Β

    1)α. Πρωτεργάτες της εικονομαχικής κίνησης υπήρξαν οι αυτοκράτορες: (μον. 1)

        Α.

        Β.

        β. Οι δύο φάσεις της εικονομαχίας τερματίστηκαν  με τις οικουμενικές συνόδους: (μον. 1)

        Α.

        Β.

       γ. Να εντοπίσετε τα τρία επιχειρήματα των εικονομάχων που παρουσιάζονται στην παρακάτω πηγή:  (μον. 3)

   Επιχειρήματα των εικονομάχων

   « Οι εικόνες αναπληρώνουν τα είδωλα και άρα αυτοί που τις προσκυνούν είναι ειδωλολάτρες {…} Όμως, δεν πρέπει να προσκυνούμε κατασκευάσματα των ανθρώπινων χεριών και κάθε είδους ομοίωμα {…} Πληροφόρησέ με ποιος μας κληροδότησε αυτή την παράδοση, δηλαδή να σεβόμαστε και να προσκυνούμε κατασκευάσματα χεριών, ενώ ο θεός απαγορεύει την προσκύνηση, και εγώ θα συμφωνήσω ότι αυτός είναι νόμος του θεού».

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

   2) Ποιες ήταν οι συνέπειες της εικονομαχίας; (μον. 4)

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

                                       ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

                                             (σελ. 41-42, 48-49, 50, 53-54)

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

1)      Α. Δύο από τους τρεις βυζαντινούς αυτοκράτορες που ενσάρκωναν τον τύπο του στρατηγού-αυτοκράτορα ήταν οι: ………………………………………και ............................................

Β. Οι δύο σημαντικότεροι ηγέτες των Βουλγάρων την εποχή που ήταν απειλή για το Βυζάντιο ήταν οι: ……………………………………….. και…………………………………………..

Γ.  Οι Βούλγαροι ηττήθηκαν συντριπτικά στις μάχες …………………………………….(997) και ……………………………………..(1014) και έπαψαν να αποτελούν απειλή για το Βυζάντιο    (μον. 3)

      2)   Την περίοδο ακμής του Βυζαντίου οι αγροτικές μάζες, οι πένητες, αποτελούνταν από α. …….

            ………………………………………………β. ………………………………………………………………………………………….

            ………………………………………………..γ. …………………………………………………………………………………………..

           ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….

           Η μεσαία τάξη αποτελούνταν από …………………………………………… , …………………………………………

           και……………………………………………….                                                                     (μον. 3)

3)      Να αναφέρετε επιγραμματικά τις συλλογές ή μεμονωμένους νόμους των πρώτων Μακεδόνων αυτοκρατόρων α. …………………………………………. β. ……………………………………………..

γ. ……………………………………….δ. …………………………………………. ε. ……………………………………………..

και να αναλύσετε έναν απ’ αυτούς: ………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………….                                              (μον. 3)

4)      Τι επέβαλαν ή πέτυχαν οι Μακεδόνες αυτοκράτορες με τους νόμους εναντίον των δυνατών; (να γράψετε τρεις από τις επιτυχίες τους)                                        (μον. 3)

Α. …………………………………………………………………………………………………………………………………..........

    …………………………………………………………………………………………………………………………………………..

Β. …………………………………………………………………………………………………………………………………………..

    …………………………………………………………………………………………………………………………………………..

Γ. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………

   ……………………………………………………………………………………………………………………………………………

5)      Μετά το θάνατο του αυτοκράτορα του Βασιλείου Β΄ οι βυζαντινές κυβερνήσεις προχώρησαν σε μέτρα αποστρατικοποίησης. Να γράψετε τρία από αυτά:     (μον. 3)

Α. ………………………………………………………………………………………………………………………………………….

    ………………………………………………………………………………………………………………………………………….

Β. ………………………………………………………………………………………………………………………………………....

    ………………………………………………………………………………………………………………………………………….

Γ. ………………………………………………………………………………………………………………………………………….

   ………………………………………………………………………………………………………………………………………….

6)      Με βάση την παρακάτω πηγή και τις ιστορικές σας γνώσεις ποια ήταν τα αίτια της ήττας των Βυζαντινών στη μάχη του Ματζικέρτ;

Ο στρατός του Ρωμανού Δ΄ Διογένη, που ηττήθηκε στη μάχη του Ματζικέρτ

Ο αυτοκράτορας ξεκίνησε για την εκστρατεία βιαστικά, με στρατό που δεν άρμοζε σε αυτοκράτορα των Ρωμαίων αλλά ήταν χαρακτηριστικός των καιρών, αφού αποτελούνταν από Βουλγάρους, Ούζους και άλλους ξένους που έτυχε να βρίσκονται εκεί, όπως Φράγκους και Βάραγγους. Όλοι αυτοί δεν ήταν παρά λίγοι άνδρες τσακισμένοι από τη φτώχεια και το άγχος και άοπλοι.

   Επειδή για πολλά χρόνια κανένας αυτοκράτορας δεν είχε επιχειρήσει εκστρατεία, οι στρατιώτες ήταν άσχετοι και άχρηστοι και στερημένοι από μισθό και τις συνηθισμένες προμήθειες. Ήταν δειλοί και φυγόμαχοι και φαίνονταν ανίκανοι για οποιαδήποτε γενναία πράξη… Αντίθετα οι στρατιώτες του εχθρού ήταν τολμηροί, επίμονοι, πεπειραμένοι και γενικά κατάλληλοι για πόλεμο

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

 Η μάχη του Ματζικέρτ έγινε το ……………… και οι εχθροί των βυζαντινών ήταν οι……………………………

……………………………………                                                                                 (μον. 5)

ΟΜΑΔΑ Α

Να επιλέξετε τρεις(3) από τις πέντε(5) παρακάτω ερωτήσεις:

1)      Α) Να αποσαφηνίσετε το περιεχόμενο των ιστορικών όρων:                                         α)Υγρό πυρ β)Ιερά εξέταση

        Β) Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις ως ΣΩΣΤΕΣ ή ΛΑΘΟΣ:

Ι) Τα εγκαίνια της Κων/πολης έγιναν στις 11 Μαϊου του 430

ΙΙ) Το πολιτικό πρόγραμμα του Ιουστινιανού ήταν: ένα κράτος, μια εκκλησία, μια νομοθεσία.

2)      Να κάνετε την αντιστοίχιση των στοιχείων των δύο πινάκων:

   ΠΙΝΑΚΑΣ Α΄                                                     ΠΙΝΑΚΑΣ Β΄

                                                           α. αυτοκρατορία της Κων/πολης

                                                           β. αυτοκρατορία της Νίκαιας

                                                           γ. δουκάτο των Αθηνών

                                                           δ. κράτος της Ηπείρου

Α. Ελληνικά κράτη                          ε. αυτοκρατορία της Τραπεζούντας    

Β. Λατινικά κράτη                           στ. δεσποτάτο του Μυστρά

                                                           ζ. ηγεμονία της Αχαϊας

                                                           η. βασίλειο της Θεσσαλονίκης

 3) Α) Να αποσαφηνίσετε το περιεχόμενο των ιστορικών όρων:

     α) Διάταγμα των Μεδιολάνων β) Παιδομάζωμα

     Β) Πότε έγινε το Σχίσμα των δύο εκκλησιών και πότε η άλωση της Κων/πολης από τους Οθωμανούς Τούρκους;

 4) Να γράψετε τις συλλογές ή τους μεμονωμένους νόμους που εκδόθηκαν στα χρόνια των δύο πρώτων αυτοκρατόρων της δυναστείας των Μακεδόνων.

 5) Με βάση τις πηγές και τις ιστορικές σας γνώσεις να καταγράψετε τα επιχειρήματα των εικονομάχων και των εικονολατρών.

                                    Επιχειρήματα των εικονομάχων

   Οι εικόνες αναπληρώνουν τα είδωλα και άρα αυτοί που τις προσκυνούν είναι ειδωλολάτρες… Όμως δεν πρέπει να προσκυνούμε κατασκευάσματα των ανθρώπινων χεριών και κάθε είδους ομοίωμα… Πληροφόρησέ με ποιος μας κληροδότησε αυτή την παράδοση, δηλαδή να σεβόμαστε και να προσκυνούμε κατασκευάσματα χεριών, ενώ ο θεός απαγορεύει την προσκύνηση, και εγώ θα συμφωνήσω ότι αυτό είναι νόμος του θεού.

                              Από επιστολή του Λέοντος Γ΄ στον πάπα Γρηγόριο Β΄

                                   Επιχειρήματα των εικονολατρών

   Εφόσον προσκυνώ και σέβομαι το σταυρό και τη λόγχη με τα οποία οι Ιουδαίοι προσέβαλαν και σκότωσαν τον Κύριό μου, πώς να μην προσκυνήσω και τις εικόνες που κατασκευάζουν οι πιστοί με αγαθή προαίρεση και με σκοπό τη δοξολογία και την ανάμνηση των παθημάτων του Χριστού; Και εφόσον προσκυνώ την εικόνα του σταυρού που κατασκευάζεται από οποιοδήποτε υλικό, πώς να μην προσκυνήσω την εικόνα του Χριστού που κατέστησε σωτήριο το σταυρό; Ότι δεν προσκυνώ την ύλη είναι φανερό, διότι αν καταστραφούν το εκτύπωμα ενός ξύλινου σταυρού ή το ξύλο των εικονισμάτων, παραδίδω το ξύλο στη φωτιά.

                               Ιωάννης Δαμασκηνός , Περί Εικόνων  

ΟΜΑΔΑ Β

Να επιλέξετε δύο(2) από τις τέσσερις(4) παρακάτω ερωτήσεις:

1)      Ποιοι ήταν οι λόγοι για τους οποίους ο Κωνσταντίνος ο Α΄ αποφάσισε να ιδρύσει ένα νέο διοικητικό κέντρο στην Ανατολή μεταφέροντας την πρωτεύουσα από τη Ρώμη στην Κωνσταντινούπολη; Σύμφωνα με την προσωπική σας άποψη δικαιώθηκε ο Κων/νος από την επιλογή του ;

2)      Τι ήταν οι Σταυροφορίες και ποιοι παράγοντες επηρέασαν τη διαμόρφωσή τους; Σε ποιο τραγικό αποτέλεσμα οδήγησε η 4^η σταυροφορία;

3)      Σύμφωνα με την παρακάτω πηγή και τις ιστορικές σας γνώσεις τι γνωρίζετε για τις αιρέσεις;

                                     Ο Θεοδόσιος Α΄ για τους αιρετικούς

   Επιθυμούμε όλοι οι λαοί στους οποίους κυβερνά το κράτος της γαληνότητάς μας…   να πιστεύουν τη μια θεότητα του Πατρός, του Υιού και του Αγίου Πνεύματος. Διατάζουμε λοιπόν όλοι όσοι ακολουθούν αυτό το νόμο να αποκαλούνται Καθολικοί Χριστιανοί… Οι άλλοι όμως τους οποίους θεωρούμε ανόητους και μανιώδεις αυτοί να υπομένουν την ατιμία του αιρετικού δόγματος… και να τιμωρούνται πρώτα από τη θεία εκδίκηση και έπειτα από την τιμωρία της δικής μας ισχύος…

                                                         Θεοδοσιανός Κώδικας

4)      Ποια ανάγκη υπαγόρευσε την καθιέρωση των ΘΕΜΑΤΩΝ και ποια ήταν τα οφέλη από τη δημιουργία τους ;

Όλα τα ερωτήματα είναι ισοδύναμα και βαθμολογούνται το καθένα με 4 μονάδες

Να επιλέξετε τρεις(3) από τις πέντε(5) παρακάτω ερωτήσεις:

3)      Α) Να αποσαφηνίσετε το περιεχόμενο των ιστορικών όρων:                                                 α) Ακρίτες  β)Ιερά εξέταση

        Β) Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις ως ΣΩΣΤΕΣ ή ΛΑΘΟΣ:

Ι) Τα εγκαίνια της Κων/πολης έγιναν στις 11 Μαϊου του 430

ΙΙ) Το σχίσμα των δύο εκκλησιών του χριστιανισμού έγινε το 1054

4)      Να κάνετε την αντιστοίχιση των στοιχείων των δύο πινάκων:

   ΠΙΝΑΚΑΣ Α΄                                                     ΠΙΝΑΚΑΣ Β΄

     Α) Δυνατοί                                                       1) Οι μουσουλμάνοι που έπεφταν στον πόλεμο

     Β) Γενίτσαροι                                                   2) Μεγάλοι γαιοκτήμονες

     Γ) Σταυροφόροι                                               3) Φανατικοί μαχητές του Ισλάμ

     Δ) Μοναχοί                                                       4) Χριστιανοί της Δύσης που απέβλεπαν στην

                                                                                     απελευθέρωση των Αγίων Τόπων

     Ε) Μεγάλοι Πατέρες της εκκλησίας              5) Μικροϊδιοκτήτες γης

     ΣΤ) Γαζήδες                                                        6) «νέος στρατός»

      Ζ) Μάρτυρες της πίστης                                 7) Αναχωρητές, ερημίτες ή ασκητές

      Η) Ελεύθεροι γεωργοί                                     8) Μέγας Βασίλειος, Γρ. Νύσσης, Γρ. Ναζιανζη-

                                                                                      νός και Ιωάννης Χρυσόστομος

 3) Τι γνωρίζετε για τη Στάση του Νίκα (532);

 4) α) Να αποσαφηνίσετε με συντομία το περιεχόμενο των όρων «Ισλάμ» και «Κοράνι».

      β) Να γράψετε δύο (2) από τις συλλογές ή νόμους των αυτοκρατόρων της δυναστείας των Μακεδόνων.

 5) Με βάση τις πηγές και τις ιστορικές σας γνώσεις να καταγράψετε τα επιχειρήματα των εικονομάχων και των εικονολατρών.

                                    Επιχειρήματα των εικονομάχων

   Οι εικόνες αναπληρώνουν τα είδωλα και άρα αυτοί που τις προσκυνούν είναι ειδωλολάτρες… Όμως δεν πρέπει να προσκυνούμε κατασκευάσματα των ανθρώπινων χεριών και κάθε είδους ομοίωμα… Πληροφόρησέ με ποιος μας κληροδότησε αυτή την παράδοση, δηλαδή να σεβόμαστε και να προσκυνούμε κατασκευάσματα χεριών, ενώ ο θεός απαγορεύει την προσκύνηση, και εγώ θα συμφωνήσω ότι αυτό είναι νόμος του θεού.

                              Από επιστολή του Λέοντος Γ΄ στον πάπα Γρηγόριο Β΄

                                   Επιχειρήματα των εικονολατρών

   «Εφόσον προσκυνώ και σέβομαι το σταυρό και τη λόγχη με τα οποία οι Ιουδαίοι προσέβαλαν και σκότωσαν τον Κύριό μου, πώς να μην προσκυνήσω και τις εικόνες που κατασκευάζουν οι πιστοί με αγαθή προαίρεση και με σκοπό τη δοξολογία και την ανάμνηση των παθημάτων του Χριστού; Και εφόσον προσκυνώ την εικόνα του σταυρού που κατασκευάζεται από οποιοδήποτε υλικό, πώς να μην προσκυνήσω την εικόνα του Χριστού που κατέστησε σωτήριο το σταυρό; Ότι δεν προσκυνώ την ύλη είναι φανερό, διότι αν καταστραφούν το εκτύπωμα ενός ξύλινου σταυρού ή το ξύλο των εικονισμάτων, παραδίδω το ξύλο στη φωτιά»                                           Ιωάννης Δαμασκηνός , Περί Εικόνων  

ΟΜΑΔΑ Β

Να επιλέξετε δύο(2) από τις τέσσερις(4) παρακάτω ερωτήσεις:

5)      Ποιοι ήταν οι λόγοι για τους οποίους ο Κωνσταντίνος ο Α΄ αποφάσισε να ιδρύσει ένα νέο διοικητικό κέντρο στην Ανατολή μεταφέροντας την πρωτεύουσα από τη Ρώμη στην Κωνσταντινούπολη; Σύμφωνα με την προσωπική σας άποψη δικαιώθηκε ο Κων/νος από την επιλογή του ;

6)      Η Κωνσταντινούπολη αλώθηκε δύο φορές. Την πρώτη το 1204 και τη δεύτερη το 1453. Ποιοι την άλωσαν, ποια θεωρείτε χειρότερη άλωση από τις δύο και γιατί;

7)      Σύμφωνα με την παρακάτω πηγή και τις ιστορικές σας γνώσεις τι γνωρίζετε για τις αιρέσεις;

                                     Ο Θεοδόσιος Α΄ για τους αιρετικούς

   Επιθυμούμε όλοι οι λαοί στους οποίους κυβερνά το κράτος της γαληνότητάς μας…   να πιστεύουν τη μια θεότητα του Πατρός, του Υιού και του Αγίου Πνεύματος. Διατάζουμε λοιπόν όλοι όσοι ακολουθούν αυτό το νόμο να αποκαλούνται Καθολικοί Χριστιανοί… Οι άλλοι όμως τους οποίους θεωρούμε ανόητους και μανιώδεις αυτοί να υπομένουν την ατιμία του αιρετικού δόγματος… και να τιμωρούνται πρώτα από τη θεία εκδίκηση και έπειτα από την τιμωρία της δικής μας ισχύος…

                                                         Θεοδοσιανός Κώδικας

8)      Ποια ανάγκη υπαγόρευσε την καθιέρωση των ΘΕΜΑΤΩΝ και ποια ήταν τα οφέλη από τη δημιουργία τους ;

Όλα τα ερωτήματα είναι ισοδύναμα και βαθμολογούνται το καθένα με 4 μονάδες

ΟΜΑΔΑ Α

Να επιλέξετε τρεις (3) από τις πέντε (5) παρακάτω ερωτήσεις:

1)Να αποσαφηνίσετε το περιεχόμενο των ιστορικών όρων:

   α. Διάταγμα των Μεδιολάνων

   β. Στάση του Νίκα

2)Να κάνετε την αντιστοίχιση των στοιχείων των δύο στηλών:

    ΣΤΗΛΗ Α΄                                                                  ΣΤΗΛΗ Β΄

Α. Δυνατοί                              1. Καθόριζε τη λειτουργία των συστημάτων στην Κων/πολη

Β. Γενίτσαροι                         2. Μεγάλοι γαιοκτήμονες

Γ. Σταυροφόροι                      3. Φανατικοί μαχητές του Ισλάμ

Δ. Μοναχοί                             4. Χριστιανοί της Δύσης που απέβλεπαν στην απελευθέρωση των

                                                    Αγίων Τόπων

Ε. Επαρχικόν βιβλίον             5. Μικροϊδιοκτήτες γης

ΣΤ. Γαζήδες                           6. «Νέος στρατός» των Τούρκων που δημιουργήθηκε από το παιδομάζωμα

Ζ. Ακρίτες                              7. Αναχωρητές, ερημίτες ή ασκητές

Η. Ελεύθεροι γεωργοί            8. Στρατιώτες που προστάτευαν τα ανατολικά σύνορα (άκρα) του

                                                   Βυζαντίου

3)α. Ποιες ήταν οι συνέπειες της άλωσης της Κων/πολης από τους Τούρκους

   β. Τι ήταν οι κακώσεις;

4)Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις ως ΣΩΣΤΕΣ ή ΛΑΘΟΣ:

i.     Τα εγκαίνια της Κων/πολης έγιναν στις 11 Μαΐου του 430

ii.    Το σχίσμα των δύο εκκλησιών του χριστιανισμού έγινε το 1054

iii.   Το πολιτικό πρόγραμμα του Ιουστινιανού ήταν: ένα κράτος, μία εκκλησία, μία νομοθεσία

iv.   Τον πρώτο περίπλου της γης τον έκανε ο Χριστόφορος Κολόμβος

v.    Ο Κων/νος IA΄ ο Παλαιολόγος ήταν ο τελευταίος αυτοκράτορας του Βυζαντίου

vi.   Στη μάχη του Ματζικέρτ (1071) οι βυζαντινοί νίκησαν τους Σελτζούκους Τούρκους

vii.  Η οριστική αποκατάσταση και αναστήλωση των εικόνων έγινε με τη σύνοδο του 843

viii. Ο νόμος, στο Βυζάντιο, δεν επέτρεπε να παντρεύονται τα κορίτσια κάτω από δώδεκα χρονών και τα αγόρια κάτω από δεκατέσσερα

5)Τι ήταν τα θέματα, ποια ανάγκη υπαγόρευσε την καθιέρωσή τους και τι γνωρίζετε για το θεματικό στρατό; 

ΟΜΑΔΑ Β

Να επιλέξετε δύο (2) από τις τέσσερις (4) παρακάτω ερωτήσεις:

1) Με βάση τις πηγές και τις ιστορικές σας γνώσεις να καταγράψετε τα επιχειρήματα των εικονομάχων και των εικονολατρών.

                                    Επιχειρήματα των εικονομάχων

   Οι εικόνες αναπληρώνουν τα είδωλα και άρα αυτοί που τις προσκυνούν είναι ειδωλολάτρες… Όμως δεν πρέπει να προσκυνούμε κατασκευάσματα των ανθρώπινων χεριών και κάθε είδους ομοίωμα… Πληροφόρησέ με ποιος μας κληροδότησε αυτή την παράδοση, δηλαδή να σεβόμαστε και να προσκυνούμε κατασκευάσματα χεριών, ενώ ο θεός απαγορεύει την προσκύνηση, και εγώ θα συμφωνήσω ότι αυτό είναι νόμος του θεού.

                              Από επιστολή του Λέοντος Γ΄ στον πάπα Γρηγόριο Β΄

                                   Επιχειρήματα των εικονολατρών

   «Εφόσον προσκυνώ και σέβομαι το σταυρό και τη λόγχη με τα οποία οι Ιουδαίοι προσέβαλαν και σκότωσαν τον Κύριό μου, πώς να μην προσκυνήσω και τις εικόνες που κατασκευάζουν οι πιστοί με αγαθή προαίρεση και με σκοπό τη δοξολογία και την ανάμνηση των παθημάτων του Χριστού; Και εφόσον προσκυνώ την εικόνα του σταυρού που κατασκευάζεται από οποιοδήποτε υλικό, πώς να μην προσκυνήσω την εικόνα του Χριστού που κατέστησε σωτήριο το σταυρό; Ότι δεν προσκυνώ την ύλη είναι φανερό, διότι αν καταστραφούν το εκτύπωμα ενός ξύλινου σταυρού ή το ξύλο των εικονισμάτων, παραδίδω το ξύλο στη φωτιά»                                                             Ιωάννης Δαμασκηνός , Περί Εικόνων  

2)Ποιοι ήταν οι λόγοι για τους οποίους ο Κων/νος ο Α΄ αποφάσισε να ιδρύσει ένα νέο διοικητικό κέντρο στην Ανατολή μεταφέροντας τη πρωτεύουσα από τη Ρώμη στην Κων/πολη; Σύμφωνα με τις ιστορικές σας γνώσεις δικαιώθηκε ο Κων/νος από την επιλογή του αυτή;

3)Ποια προνόμια δόθηκαν από τους Βυζαντινούς, με το χρυσόβουλο του 1082, στους Βενετούς; Σύμφωνα με τις ιστορικές σας γνώσεις και κατά την προσωπική σας εκτίμηση έπρεπε να παραχωρηθούν τα συγκεκριμένα προνόμια και γιατί;

4)Σύμφωνα με την παρακάτω πηγή και τις ιστορικές σας γνώσεις από ποιους απειλούνταν οι μικροκαλλιεργητές και γιατί η Δυναστεία των Μακεδόνων πήρε μέτρα για την προστασία τους;

                           Οφέλη από την ύπαρξη μικροκαλλιεργητών (Νεαρά του 934)

   «Η εξουσία τέτοιων ισχυρών προσώπων αύξησε υπερβολικά τη μεγάλη ταλαιπωρία των φτωχών, διότι [οι δυνατοί] με το πλήθος των οικόσιτων υπηρετών τους, των μίσθαρνων οργάνων τους και των άλλων παρατρεχάμενων και ακολούθων τους προκάλεσαν βίαιες επιθέσεις, διώξεις, αγγαρείες, άλλες θλίψεις και στενοχώριες (στους φτωχούς) και προξένησαν μεγάλη καταστροφή στο κοινό συμφέρον[…].

   Αλλά η ύπαρξη πολλών μικροϊδιοκτητών προσφέρει μεγάλα οφέλη στο κράτος, καθώς αυτοί πληρώνουν φόρους και παρέχουν στρατιωτικές υπηρεσίες στο κράτος. Τα οφέλη αυτά θα εκλείψουν, αν μειωθεί ο αριθμός των μικροκτηματιών. Όσοι είναι λοιπόν επιφορτισμένοι με τη δημόσια ασφάλεια πρέπει να απαλλαγούν από τους ταραξίες, να απομακρύνουν τα ενοχλητικά στοιχεία και να διασφαλίσουν τη δημόσια σωτηρία».

Όλα τα ερωτήματα είναι ισοδύναμα και βαθμολογούνται το καθένα με τέσσερις (4) μονάδες.

Να επιλέξετε τρεις (3) από τις πέντε (5) παρακάτω ερωτήσεις:

1)Να αποσαφηνίσετε το περιεχόμενο των ιστορικών όρων:

   α. Διάταγμα των Μεδιολάνων

   β. Στάση του Νίκα

2)Να κάνετε την αντιστοίχιση των στοιχείων των δύο στηλών:

    ΣΤΗΛΗ Α΄                                                                  ΣΤΗΛΗ Β΄

Α. Δυνατοί                              1. Καθόριζε τη λειτουργία των συστημάτων στην Κων/πολη

Β. Γενίτσαροι                         2. Μεγάλοι γαιοκτήμονες

Γ. Σταυροφόροι                      3. Φανατικοί μαχητές του Ισλάμ

Δ. Μοναχοί                             4. Χριστιανοί της Δύσης που απέβλεπαν στην απελευθέρωση των

                                                    Αγίων Τόπων

Ε. Επαρχικόν βιβλίον             5. Μικροϊδιοκτήτες γης

ΣΤ. Γαζήδες                           6. «Νέος στρατός» των Τούρκων που δημιουργήθηκε από το παιδομάζωμα

Ζ. Ακρίτες                              7. Αναχωρητές, ερημίτες ή ασκητές

Η. Ελεύθεροι γεωργοί            8. Στρατιώτες που προστάτευαν τα ανατολικά σύνορα (άκρα) του

                                                   Βυζαντίου

3)α. Ποιες ήταν οι συνέπειες της άλωσης της Κων/πολης από τους Τούρκους

   β. Τι ήταν οι κακώσεις;

4)Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις ως ΣΩΣΤΕΣ ή ΛΑΘΟΣ:

i.     Τα εγκαίνια της Κων/πολης έγιναν στις 11 Μαΐου του 430

ii.    Το σχίσμα των δύο εκκλησιών του χριστιανισμού έγινε το 1054

iii.   Το πολιτικό πρόγραμμα του Ιουστινιανού ήταν: ένα κράτος, μία εκκλησία, μία νομοθεσία

iv.   Τον πρώτο περίπλου της γης τον έκανε ο Χριστόφορος Κολόμβος

v.    Ο Κων/νος IA΄ ο Παλαιολόγος ήταν ο τελευταίος αυτοκράτορας του Βυζαντίου

vi.   Στη μάχη του Ματζικέρτ (1071) οι βυζαντινοί νίκησαν τους Σελτζούκους Τούρκους

vii.  Η οριστική αποκατάσταση και αναστήλωση των εικόνων έγινε με τη σύνοδο του 843

viii. Ο νόμος, στο Βυζάντιο, δεν επέτρεπε να παντρεύονται τα κορίτσια κάτω από δώδεκα χρονών και τα αγόρια κάτω από δεκατέσσερα

5)Τι ήταν τα θέματα, ποια ανάγκη υπαγόρευσε την καθιέρωσή τους και τι γνωρίζετε για το θεματικό στρατό; 

ΟΜΑΔΑ Β

Να επιλέξετε δύο (2) από τις τέσσερις (4) παρακάτω ερωτήσεις:

1) Με βάση τις πηγές και τις ιστορικές σας γνώσεις να καταγράψετε τα επιχειρήματα των εικονομάχων και των εικονολατρών.

                                    Επιχειρήματα των εικονομάχων

   Οι εικόνες αναπληρώνουν τα είδωλα και άρα αυτοί που τις προσκυνούν είναι ειδωλολάτρες… Όμως δεν πρέπει να προσκυνούμε κατασκευάσματα των ανθρώπινων χεριών και κάθε είδους ομοίωμα… Πληροφόρησέ με ποιος μας κληροδότησε αυτή την παράδοση, δηλαδή να σεβόμαστε και να προσκυνούμε κατασκευάσματα χεριών, ενώ ο θεός απαγορεύει την προσκύνηση, και εγώ θα συμφωνήσω ότι αυτό είναι νόμος του θεού.

                              Από επιστολή του Λέοντος Γ΄ στον πάπα Γρηγόριο Β΄

                                   Επιχειρήματα των εικονολατρών

   «Εφόσον προσκυνώ και σέβομαι το σταυρό και τη λόγχη με τα οποία οι Ιουδαίοι προσέβαλαν και σκότωσαν τον Κύριό μου, πώς να μην προσκυνήσω και τις εικόνες που κατασκευάζουν οι πιστοί με αγαθή προαίρεση και με σκοπό τη δοξολογία και την ανάμνηση των παθημάτων του Χριστού; Και εφόσον προσκυνώ την εικόνα του σταυρού που κατασκευάζεται από οποιοδήποτε υλικό, πώς να μην προσκυνήσω την εικόνα του Χριστού που κατέστησε σωτήριο το σταυρό; Ότι δεν προσκυνώ την ύλη είναι φανερό, διότι αν καταστραφούν το εκτύπωμα ενός ξύλινου σταυρού ή το ξύλο των εικονισμάτων, παραδίδω το ξύλο στη φωτιά»                                                             Ιωάννης Δαμασκηνός , Περί Εικόνων  

2)Ποιοι ήταν οι λόγοι για τους οποίους ο Κων/νος ο Α΄ αποφάσισε να ιδρύσει ένα νέο διοικητικό κέντρο στην Ανατολή μεταφέροντας τη πρωτεύουσα από τη Ρώμη στην Κων/πολη; Σύμφωνα με τις ιστορικές σας γνώσεις δικαιώθηκε ο Κων/νος από την επιλογή του αυτή;

3)Ποια προνόμια δόθηκαν από τους Βυζαντινούς, με το χρυσόβουλο του 1082, στους Βενετούς; Σύμφωνα με τις ιστορικές σας γνώσεις και κατά την προσωπική σας εκτίμηση έπρεπε να παραχωρηθούν τα συγκεκριμένα προνόμια και γιατί;

4)Σύμφωνα με την παρακάτω πηγή και τις ιστορικές σας γνώσεις από ποιους απειλούνταν οι μικροκαλλιεργητές και γιατί η Δυναστεία των Μακεδόνων πήρε μέτρα για την προστασία τους;

                           Οφέλη από την ύπαρξη μικροκαλλιεργητών (Νεαρά του 934)

   «Η εξουσία τέτοιων ισχυρών προσώπων αύξησε υπερβολικά τη μεγάλη ταλαιπωρία των φτωχών, διότι [οι δυνατοί] με το πλήθος των οικόσιτων υπηρετών τους, των μίσθαρνων οργάνων τους και των άλλων παρατρεχάμενων και ακολούθων τους προκάλεσαν βίαιες επιθέσεις, διώξεις, αγγαρείες, άλλες θλίψεις και στενοχώριες (στους φτωχούς) και προξένησαν μεγάλη καταστροφή στο κοινό συμφέρον[…].

   Αλλά η ύπαρξη πολλών μικροϊδιοκτητών προσφέρει μεγάλα οφέλη στο κράτος, καθώς αυτοί πληρώνουν φόρους και παρέχουν στρατιωτικές υπηρεσίες στο κράτος. Τα οφέλη αυτά θα εκλείψουν, αν μειωθεί ο αριθμός των μικροκτηματιών. Όσοι είναι λοιπόν επιφορτισμένοι με τη δημόσια ασφάλεια πρέπει να απαλλαγούν από τους ταραξίες, να απομακρύνουν τα ενοχλητικά στοιχεία και να διασφαλίσουν τη δημόσια σωτηρία».

Όλα τα ερωτήματα είναι ισοδύναμα και βαθμολογούνται το καθένα με τέσσερις (4) μονάδες.